Biologia molekularna :: Biotechnologia: e-biotechnologia.pl :: Biotechnologiczny Portal Internetowy-aktualności, artykuły, laboratorium, studia biotechnologiczne.

Biologia molekularna

Utworzony 28-06-2011 przez Adam Kuzdraliński
Ostatnio uaktualnione 16-10-2012 przez Adam Kuzdraliński
Kategorie: Działy

Publikacje w dziale:

Mikromacierze cDNA - RNA po izolacji jest przepisywany na komplementarny jednoniciowy DNA, przy pomocy enzymu – odwrotnej transkryptazy,

Mapowanie genomów - sporządzanie map przedstawiających położenie poszczególnych genów na chromosomie. Wyróżnia się mapy genetyczne oraz mapy fizyczne,

Białka rekombinowane - białka uzyskiwane z rekombinowanych genów, czyli cząsteczek DNA złożonych z różnych fragmentów kwasów nukleinowych,

Przeciwciała - budowa i podział - glikoproteiny o zdolnościach swoistego wiązania antygenów, są najważniejszymi cząsteczkami układu odpornościowego,

Biosensory - urządzenia przetwarzające informację chemiczną na parametry nadające się do obróbki, w tym przypadku część receptorową tworzy materiał biologiczny,

Mimikra molekularna - zjawisko homologii i podobieństwa strukturalnego, serologicznego i funkcjonalnego pomiędzy antygenami drobnoustrojów a tkankami organizmu wyższego,

Priony - białkowe cząsteczki zakaźne, które mimo braku metabolizmu oraz kwasów nukleinowych, zdolne są do samopowielania się w organizmie gospodarza,

Fuzja protoplastów - pozwala na uzyskanie hybryd somatycznych, obecnie jedyna z nielicznych metod pozwalających na ominięcie barier pre- i postzygotycznych,

Mikroiniekcja - bezpośrednie wstrzyknięcie za pomocą cienkiej szklanej igły materiału genetycznego do wnętrza komórki docelowej,

Mikroiniekcja - metoda polegająca na bezpośrednim wstrzyknięciu za pomocą cienkiej szklanej igły materiału genetycznego do wnętrza komórki,

Przeciwciała - przeciwciała konkurują z terapią genową w walce z nowotworami i chorobami genetycznymi, a początki inżynierii przeciwciał to otrzymanie mysio-ludzkich hybryd komórkowych „zdrowego” limfocytu B i limfocytu B występującego w szpiczaku mnogim,

Białka G - uczestniczą one w procesie przekazywania sygnałów zewnątrzkomórkowych do wnętrza komórki, a zatem regulacji wielu procesów fizjologicznych w organizmach wielokomórkowych,

Kod genetyczny - reguła, którą posługuje się każda komórka, aby przetłumaczyć sekwencje nukleotydów na sekwencję aminokwasów w białkach.

Budowa DNA - kwas deoksyrybonukleinowy (DNA) to związek chemiczny, zlokalizowany w chromosomach, pełniący rolę nośnika informacji genetycznej.

Białko GFP - jest białkiem wyizolowanym z meduzy Aquorea victoria. W ultrafiolecie GFP świeci na zielono.

PCR - technika wykorzystywana w biologii molekularnej do powielania fragmentów DNA.

DDRT-PCR - przebiega podobnie jak RT-PCR, metoda ta może służyć do badania ekspresji genów,

RT-PCR - metoda molekularna, w której materiałem wyjściowym jest RNA, przepisywane następnie na cDNA,

Real-time PCR - metoda biologii molekularnej, która umożliwia jednoczesne namnażanie DNA lub RNA oraz monitorowanie ilości produktów powstających podczas amplifikacji,

Multipleks PCR - technika molekularna służąca do amplifikacji wielu fragmentów DNA jednocześnie,

Nested PCR - inaczej gniazdowy PCR, umożliwia zwiększenie czułości standardowej reakcji PCR poprzez zastosowanie dodatkowych starterów wewnętrznych,

MLPA - odmiana multipleks PCR, w której amplifikacji ulegają sondy,

Test ELISA - test immunoenzymatyczny, powszechnie stosowany w badaniach biomedycznych, w tym naukowych oraz diagnostycznych.

Polimerazy DNA - enzymamy katalizujące syntezę DNA, wykorzystywane w biologii molekularnej podczas reakcji PCR,

Rozdział elektroforetyczny - elektroforeza jest to wędrówka jonów w polu elektrycznym. Wykorzystywana m.in. w biologii molekularnej do rozdziału fragmentów DNA.

Elektroforeza - ruch makrocząsteczek pod wpływem przyłożonego pola elektrycznego,

Metody detekcji DNA - większość metod wykrywania DNA bazuje na barwnikach fluorescencyjnych,

ISSR - markery genetyczne, wysoce polimorficzne i użyteczne w badaniach nad różnorodnością genetyczną, znakowaniem i mapowaniem genów,

Markery genetyczne - jest to specyficzna właściwość organizmów żywych pozwalająca m.in. na ich identyfikację.

Izolacja białek - właściwości białka decydują o wyborze metody, przy pomocy której białko zostanie wyizolowane i oczyszczone.

Przeciwciała monoklonalne - zbiór przeciwciał, które wykazują jednakową swoistość względem danego antygenu,

Rodzaje RNA - informacyjny lub matrycowy RNA, rybosomalny RNA, transportowy oraz wiele innych,

Interferencja RNA - zjawisko wyciszania ekspresji genu przez dwuniciowy kwas RNA (dsRNA), który budową oraz sekwencją jest zbliżony do sekwencji wyciszanego genu.

Fluorescencyjna hybrydyzacja in situ - (inaczej FISH) technika cytochemiczna polegająca na hybrydyzacji sekwencji DNA lub RNA ze specyficznymi sondami znakowanymi barwnikami fluorescencyjnymi,

Białka szoku termicznego - biorą udział w regulacji apoptozy i transformacji nowotworowej oraz odgrywają ważną rolę w schorzeniach neurologicznych,

Enzymy restrykcyjne - inaczej restryktazy, endonukleazy restrykcyjne, są białkami, które rozpoznają i przecinają specyficzne sekwencje nici DNA.

mRNA - pojedyncza cząsteczka RNA stanowiąca nośnik informacji genetycznej,

rRNA - rybosomalny RNA stanowiący około 80% ilości kwasów rybonukleinowych komórki,

tRNA - transportujący RNA, którego cząsteczki są specyficzne w stosunku do tego samego aminokwasu,

Regulacja ekspresji genów - siRNA - cząsteczki RNA będące produktami nukleolitycznej degradacji długiego dsRNA przez rybonukleazę DICER,

miRNA - krótkie, jednoniciowe cząsteczki RNA o długości 21-23 nukleotydów,

Mutacje - są to skokowe, przypadkowe zmiany w obrębie materiału genetycznego (DNA), które mogą być dziedziczone. Mutacje mogą być spontaniczne lub indukowane.

Translacja - przepisywanie informacji genetycznej z RNA na białko,

Chromosomy - zbudowane są chromatyd siostrzanych połączonych w jednym punkcie, tworzą się podczas procesu określanego jako kariokineza.

Apoptoza - proces biologiczny, polegający na eliminowaniu zużytych i uszkodzonych komórek, które mogłyby być szkodliwe dla organizmu,

Nutrigenomika - nauka zajmująca się m. in. wpływem bioaktywnych składników diety na ekspresję genów,

Naprawa DNA - odwróceniu powstałej niekorzystnej zmiany w cząsteczce DNA z udziałem odpowiednich enzymów,

Barwienie białek - wykrywanie białek przy pomocy barwników lub fluorochromów łączących się specyficznie z nimi,

Transkrypcja - proces przepisywania informacji genetycznej zapisanej w DNA na cząsteczkę kwasu rybonukleinowego RNA.

Replikacja DNA - proces samopowielania się cząsteczki kwasu dezoksyrybonukleinowego,

Genom mitochondrialny - zawiera on informację na temat 13 białek uczestniczących w procesie fosforylacji oksydacyjnej, 22 typów tRNA oraz 2 rodzajów rRNA,

Hybrydyzacja kwasów nukleinowych - zjawisko spontanicznego parowania się zasad pochodzących z różnych nici kwasów nukleinowych,

Obróbka potranskrypcyjna - wieloetapowy proces dojrzewania RNA,

Telomery i telomeraza - telomery to heterochromatynowe domeny zlokalizowane na końcach każdego chromosomu,

Chaperony - inaczej białka opiekuńcze, utrzymują białko w jednej całości, aż do zakończenia procesu jego syntez.

Metody wykorzystwane w badaniu ojcostwa - ustalenie ojcostwa odbywa się przy pomocy badań DNA,

Mikromacierze DNA - zbiór sond molekularnych, stanowiących zestaw specyficznych sekwencji kwasów nukleinowych, wykorzystywanych do identyfikacji określonych sekwencji w genomie danego organizmu.

Transpozony - elementy genetyczne, zdolne do przemieszczania się z jednego miejsca w genomie w inne,

Metylacja DNA - enzymatyczna modyfikacja kwasów dezoksyrybonukleinowych, prowadząca do wyciszenia niektórych genów,

Białko p53 - białko o aktywności czynnika transkrypcyjnego, które wiążąc się z DNA w obszarze promotorowym, może modulować ekspresję wielu genów,

Rybozymy - RNA w specyficznych sytuacjach może wykazywać właściwości enzymatyczne,

Klonowanie - proces tworzenia dokładnych kopii organizmu macierzystego, czyli osobników zawierających identyczną informację genetyczną,

Klonowanie DNA - proces polegający na wiernym odtworzeniu fragmentu DNA, lub całego genomu.

Elektroforeza białek w żelach poliakrylamidowych - jedna z najczęściej wykorzystywanych technik jakościowej i ilościowej analizy białek.

Urea-PAGE - jest to elektroforeza białek w żelach poliakrylamidowych w obecności mocznika.

Elektroforeza dwukierunkowa - połączenie dwóch różnych technik elektroforetycznych.

Western Blot - technika ta wykorzystywana jest do detekcji oraz identyfikacji białek.

SDS-PAGE - technika elektroforetycznego rozdziału białek w żelach poliakrylamidowych w obecności SDS (siarczanu dodecylu sodu).

NuPAGE - główną cechą tej metody, odróżniającą ją od innych, jest rozdział białek przy pH zbliżonym do obojętnego.

Izolacja RNA - podczas izolacji RNA należy zinaktywować RNazy oraz stosować bardzo silne związki denaturujące białka.

Ogniskowanie izoelektryczne - jest to metoda, która umożliwia frakcjonowanie białek w zależnie od ich punktów izoelektrycznych (pI).

Drożdżowy system dwuhybrydowy - system ten służy do badania oddziaływań zachodzących między dwoma partnerami białkowymi.

Biologia molekularna

Biologia molekularna jest to dziedzina nauki z pogranicza kilku nauk biologicznych, m.in. biochemii, biofizyki i genetyki. Zajmuje się ona ustalaniem związku pomiędzy budową substancji wielkocząsteczkowych (głównie DNA, RNA i białek), a rolą, jaką pełnią one w komórce. Przedmiotem jej badań jest również organizacja organelli komórkowych oraz molekularne podłoże ich funkcjonowania.

Termin biologia molekularna został po raz pierwszy użyty w 1930 r. przez Warrena Weavera, pracującego dla Fundacji Rockefellera. Obecnie wyróżnia się biologię molekularną człowieka, bakterii i mitochondriów. Jej rozwój zawdzięcza się opracowaniu takich technik jak mikroskopia elektronowa, łańcuchowa reakcja polimerazy (PCR), elektroforeza, chromatografia, metody dyfrakcyjne i hybrydyzacyjne, klonowanie molekularne, czy sekwencjonowanie.

Za ich pomocą opisuje ona na poziomie molekularnym sposób w jaki zachodzą mechanizmy regulujące różnorodne procesy życiowe organizmu, takie jak przewodnictwo impulsów nerwowych, funkcjonowanie błon komórkowych, działanie hormonów, morfogeneza, kurczliwość mięśni, czy różnicowanie się komórek. Stosowane w biologii molekularnej techniki znalazły również zastosowanie w medycynie, patomorfologii, biochemii, toksykologii, bakteriologii, wirusologii i genetyce.

Do najważniejszych osiągnięć biologii molekularnej zaliczyć można odkrycie sposobu replikacji DNA i biosyntezy białek oraz ustalenie kodu genetycznego, czyli uniwersalnego zapisu informacji genetycznej. Odkrycia te wpłynęły w znacznym stopniu na rozwój biotechnologii, genetyki molekularnej oraz inżynierii genetycznej. Dały ona również początek terapii genowej, czyli leczeniu chorób m. in. za pomocą wprowadzenia obcych kwasów nukleinowych do komórki.

(1359 słów w tekście) (43983 odsłon)