PRZEDRUK, oryginał dostępny pod adresem www
Fragmenty skryptu: Materiały do ćwiczeń laboratoryjnych z chemii organicznej dla studentów farmacji: wstęp
Autor skryptu: prof. UJ dr hab. Marek Cegła, dr Barbara Drożdż
Uniwersytet Jagielloński (www)
Wydział Farmaceutyczny Collegium Medicum (www)
Katedra Chemii Organicznej (www)
Kierownik: Prof. UJ, dr hab. Marek Cegła
Adres:
ul. Medyczna 9
30-688 Kraków
Kontakt: tel. 012 620 55 00
W pracowni do suszenia preparatów i szkła, a czasami do prowadzenia reakcji, stosuje się najczęściej szafkowe suszarki elektryczne o zróżnicowanych pojemnościach i szczegółach konstrukcyjnych. Ich zaletami jest duża stabilność termiczna i możliwość precyzyjnego kontrolowania temperatury. Niekiedy suszarki takie zapewniają możliwość suszenia substancji pod zmniejszonym ciśnieniem, dzięki odpowiedniemu połączeniu z pompą próżniową. Ciała stałe można także suszyć na wolnym powietrzu, ogrzewając je np. promiennikiem podczerwieni lub na lejku Büchnera strumieniem powietrza zasysanym przez pompkę wodną.
Związki ciekłe i roztwory pozbawia się wilgoci przez dodanie do nich suchego, stałego środka suszącego. Są to substancje silnie higroskopijne, najczęściej bezwodne sole, mające zdolność tworzenia hydratów jak np. bezwodny siarczan(VI) miedzi(II), siarczan(VI) magnezu, węglany sodu lub potasu, bezwodny chlorek wapnia itp. Rodzaj zastosowanego środka suszącego należy dobrać do właściwości osuszanej substancji, tak aby nie dochodziło do niepożądanych reakcji chemicznych. Np. do osuszania ciekłych amin stosuje się stały NaOH lub KOH, a do suszenia chloroformowych roztworów wielu związków organicznych bezwodny siarczan magnezu lub węglany.
Specjalnym rodzajem środka suszącego są tzw. sita molekularne. Są to specjalnie preparowane zeolity o różnej wielkości porów, mogące absorbować cząsteczki o różnej wielkości, w tym również cząsteczki wody. Symbol sit molekularnych (3A, 4A, 5A) określa wielkość porów zeolitu wyrażoną w angstremach. Sita molekularne mają również tę zaletę, że można je regenerować i używać ponownie.
Środek suszący usuwa się z osuszonych roztworów przez sączenie, a otrzymany roztwór poddaje dalszej obróbce. Gazy oczyszcza się i suszy, stosując system płuczek i suszek z odpowiednimi ciekłymi i stałymi środkami absorbującymi.
