PRZEDRUK, oryginał dostępny pod adresem www
Chemia Organiczna: Nomenklatura: nazwy zwyczajowe
Autor: dr Barbara Drożdż
Uniwersytet Jagielloński (www)
Wydział Farmaceutyczny Collegium Medicum (www)
Katedra Chemii Organicznej (www)
Kierownik: Prof. UJ, dr hab. Marek Cegła
Adres:
ul. Medyczna 9
30-688 Kraków
Kontakt: tel. 012 620 55 00
Obowiązujące nazwy zwyczajowe
Rodniki alkilowe
1. ~ allil
2. ~ etylen
3. ~ izoamyl
4. ~ izobutyl
5. ~ izopropyl
6. ~ metin
7. ~ neopentyl
8. ~ secbutyl
9. ~ tertbutyl
10. ~ winyl
Węglowodory aromatyczne
1. ~ benzyl
2. ~ benzyliden
3. ~ benzylidyn
4. ~ fenyl
5. ~ o-tolil (m-,p-)
6. antracen
7. azulen
8. bifenyl
9. p-cymen (o-, m-)
10. dekalina
11. fenantren
12. fluoren
13. fulleren
14. inden
15. o-ksylen (m-,p-)
16. kumen
17. mezytylen
18. naftacen
19. naftalen
20. styren
21. tetralina
22. toluen
Alkohole
1. amylowy
2. benzylowy
3. glicerol, gliceryna
4. glikol etylenowy
5. glikol propylenowy
6. inozytol
7. izoamylowy
8. mentol
9. wodzian chloralu
Fenole
1. floroglucyna
2. hydrochinon
3. hydroksyhydrochinon
4. o-krezol (-m, -p)
5. kwas galusowy
6. kwas pikrynowy
7. kwas salicylowy
8. α-naftol (-β)
9. pirogallol
10. pirokatechina
pirokatechol
11. rezorcyna
12. tymol
13. wanilina
Etery
1. dioksan
2. THF
Związki karbonylowe
1. acetaldehyd
2. acetofenon
3. aceton
4. akroleina
5. ald. anyżowy
6. ald. cynamonowy
7. ald. krotonowy
8. ald. salicylowy
9. ald.mrówkowy – formaldehyd
10. p-benzochinon
11. benzofenon
12. chalkon
13. chloral
14. furfural, ald. 2-furylowy
15. glioksal
16. 1,4-naftochinon
17. wanilina
Aminy
1. acetylocholina
2. adrenalina
3. cholina
4. dopamina
5. etylenodiamina
6. kadaweryna
7. kolamina
8. noradrenalina
9. putrescyna
10. o-toluidyna (-m, -p)
Kwasy
(*nazwy grup acylowych)
1. alfa-ketoglutarowy
2. acetylooctowy
3. acetylosalicylowy (aspiryna)
4. akrylowy
5. bursztynowy (*sukcynyl)
6. cynamonowy
7. cytrynowy
8. fosfoenolopirogronowy
9. ftalowy
10. fumarowy
11. galusowy
12. glicerynowy
13. glikolowy
14. glutarowy
15. izoftalowy
16. izomasłowy
17. jabłkowy
18. maleinowy
19. malonowy (*malonyl)
20. masłowy (*butyryl)
21. mezowinowy
22. mlekowy
23. oleinowy
24. palmitynowy
25. pantotenowy
26. pirogronowy
27. propionowy
28. salicylowy
29. stearynowy
30. szczawioctowy
31. szczawiowy (*oksalil)
32. tereftalowy
33. walerianowy
34. winowy
Związki organiczne siarki
1. chlorek tionylu
2. chlorek tosylu
3. cysteina
4. cystyna
5. DMSO
6. tosylan
Heterocykle
1. akrydyna
2. benzimidazol
3. chinazolina
4. chinoksalina
5. chinolina
6. chinuklidyna
7. chromon
8. cynnolina
9. fenazyna
10. fenoksazyna
11. fenotiazyna
12. flawon
13. ftalazyna
14. furan
15. histamina
16. hydantoina
17. imidazol
18. indol
19. izoalloksazyna
20. izochinolina
21. izooksazol
22. karbapenam
23. β-karbolina
24. karbazol
25. koryna
26. ksanton
27. ksantyna
28. kumaryna
29. kw. barbiturowy
30. kw. cyjanurowy
31. kw. higrynowy
32. kw. izonikotynowy
33. kw. moczowy
34. kwas nikotynowy
35. morfolina
36. 1,8-naftyrydyna
37. nikotyna
38. β-pikolina
39. piperydyna
40. α-piran
41. pirazol
42. pirazyna
43. pirol
44. pirolidyna
45. α-piron
46. pirydazyna
47. pirydoksyna
48. pirydyna
49. pirymidyna
50. porfina
51. pterydyna
52. puryna
53. serotonina
54. skatol
55. tiofen
56. tropan
57. tropina
58. tryptamina
59. urotropina
Pochodna kwasu węglowego
1. biuret
2. fosgen
3. guanidyna
4. hydantoina
5. kw. barbiturowy
6. kw. cyjanurowy
7. kw. karbaminowy
8. semikarbazyd
9. tiosemikarbazyd
Aminokwasy
1. alanina
2. arginina
3. asparagina
4. cysteina
5. cystyna
6. fenyloalanina
7. glicyna
8. glutamina
9. histydyna
10. izoleucyna
11. kwas asparaginowy
12. kwas glutaminowy
13. leucyna
14. lizyna
15. metionina
16. prolina
17. seryna
18. treonina
19. tryptofan
20. tyrozyna
21. walina
Cukry
1. fruktoza
2. galaktoza
3. glukoza
4. kw. askorbinowy
5. kw. glukarowy
6. kw. glukonowy
7. kw. glukuronowy
8. mannoza
9. ryboza
10. sacharoza
11. sorbitol
Zasady purynowe
1. adenina
2. guanina
Zasady pirymidynowe
1. cytozyna
2. tymina
3. uracyl
Steroidy
1. androstan
2. estran
3. gonan
4. pregnan
Terpeny
1. bornan
2. izopren
3. mentan
4. mentol
Rodniki alkilowe ( ~ oznacza wolną wartościowość)
Węglowodory aromatyczne ( ~ oznacza wolną wartościowość)
Alkohole
Etery
Fenole
Związki karbonylowe
Kwasy
Aminy
Organiczne związki siarki
Związki heterocykliczne
Terpeny
Steroidy
Witaminy
Witamina B1 (tiamina)
Witamina B2 (ryboflawina)
Witamina B6
(pirydoksyna (pirydoksol),
pirydoksal, pirydoksamina)
Witamina B12 (cjanokobalamina)
Kwas foliowy
Witamina A
Witamina PP
Witamina E (alfa – tokoferol)
Witamina K1
Witamina D2
(ergokalcyferol)
Witamina H
(cis-biotyna)
Koenzym A ( CoA)
FAD, FADH2
NAD, NADH2
Chinina
Pochodne ksantyny np.:
Morfina i jej pochodne:
Antybiotyki:
Pochodne tropanu:
Pochodne kwasu barbiturowego np.:
Prostanoidy (ikozanoidy, eikozanoidy)
Prostaglandyny
Prostaglandyny (PG) różnią się między sobą obecnością i położeniem grup ketonowej i hydroksylowej oraz położeniem i ilością wiązań nienasyconych.
Prostaglandyny oznacza się literami od A do H i cyframi, które oznaczają liczbę wiązań nienasyconych w łańcuchu np:PGA2, PGE1, PGH2 np.:
Tromboksany
P ierścień tromboksanów (TX) jest sześcioczłonowy i zawiera atom tlenu. Wyróżnia się 2 postacie tromboksanów A i B
Leukotrieny
Zawierają w strukturze 4 wiązania podwójne, z których 3 są sprzężone.
